Một cuốn sách rất thú vị mang tên: “LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI” của Tác giả Trần Phách Hàm, Vu Vũ dịch.
Trong cuộc sống, chúng ta không có tồn tại một mình, nhưng trong tương quan xã hội.
Đặc biệt con người với khả năng lý trí và ngôn ngữ vượt bậc so với các loài vật, thì mỗi tương quan hay những lần tiếp xúc đều có tính chất như một trò chơi.

Một điều hay mà butchivuive học được là có 3 kiểu bản chất của trò chơi:
1. HAI BÊN CÙNG THẮNG (Tổng Dương)
2. KẾT QUẢ = O (Không kẻ thắng, không người thua)
3. HAI BÊN CÙNG THUA (Tổng Âm)

Bạn có thấy lạ không?
Lạ là ở chỗ mình vẫn hay nghĩ trong trò chơi, kể cả trò chơi lớn là chiến tranh thì phải có kẻ thắng và người thua. Nhưng với góc nhìn của Lý Thuyết Trò Chơi thì không tồn tại dạng đó. Chà chà, cùng nhìn sâu hơn chút nhé!

  1. TỔNG DƯƠNG
    Đây là những cuộc chơi hợp tác, hai bên cùng có lợi ích, hoặc một bên thu được lợi, còn bên kia không tổn thất gì. Đồng thời do kết quả trò chơi hai người hay hai công ty đã vô tình khiến cho lợi ích của xã hội tăng trưởng tốt hơn. Lợi mình mà không hại người hay đôi bên cùng có lợi (win-win relationship). Đây là mô hình chúng ta cần hướng tới để tạo sự phát triển bền vững.
  2. TỔNG BẰNG KHÔNG
    Nếu kết thúc một ván chơi, hay một cuộc chiến, một bên là người thắng, bên còn lại là kẻ thua. Chúng ta cộng cho bên thắng 1 điểm, trừ bên thua 1 điểm. Vậy kết quả thu được sẽ là: 1+(-1)= O. Như vậy, trong môi trường cạnh tranh thì lợi ích của kẻ thắng đương nhiên là tổn thất của kẻ thua. Mà rõ ràng là lợi ích và tổn thất cộng lại luôn bằng O tròn trĩnh. Rõ ràng là đây là cuộc chơi được mất chứ không hề có tính bắt tay hợp tác.
  3. TỔNG ÂM
    Đây là điều bi đát và cực đoan nhất. Không có kẻ thắng cũng chẳng có người thua, cả hai cùng chịu tổn thất nặng nề. Mang tiếng là thắng nhưng tổn thất nặng nề, được 1 mất 10 mất trăm mất ngàn. Thứ người thắng có được ít hơn cả kẻ thua cuộc mất đi. Cả hai bên thiệt hại nặng nề. Chúng ta thấy rõ trong các cuộc chiến với những tổn thất đau xót cho cả hai bên.

SUY TƯ:

Nhìn lại cuộc đời mình đã trải qua,
– Bao lần mình có tổng dương trong các mối quan hệ?
– Rồi chắc nhiều lắm Tổng bằng không khi mình đôi lúc đóng vai kẻ bại trận với chua chát đắng cay, hay mình cũng đã vênh vang với trước cái đau xót của người khác. Hoặc bao lần mình nhận lương rồi tiêu sạch trong tuần đầu, rồi đi vay nợ, rồi có lương lo trả. Tổng vẫn bằng không, không để ra được đồng nào! Hỏi sao mình cứ mãi nghèo, mãi khổ?
– Rồi bao lần mình có tổng âm khi gây đau xót cho nhau, chia tay trong cay đắng hận thù, bao lần mình đã gian trá để rồi chiếm đoạt bất công những thứ không phải của mình. Được đó mà tâm bất an, lòng hoảng loạn!

Đương nhiên lý thuyết là lý thuyết! Vì ở trong cõi nhân sinh này, vạn sự vô thường, biến đổi vần xoay, bối cảnh thực tế làm cho người ta khó tỉnh táo để nhận ra mình đang rớt vào cuộc chơi nào! Nhưng không phải vì vậy, mà tất cả chúng ta đều trở nên xấu xa phải không bạn? Với một lý thuyết chúng ta biết hôm nay, làm sao để từ giờ, chúng ta sẽ hướng tới tổng dương cho các mối quan hệ, cho các cuộc hợp tác phát triển bền vững hơn!

Chúc cả nhà một cuối tuần an lành và ngủ nghỉ tốt cũng làm cho tổng dương về sức khỏe đó!
Yeuthuong,

butchivuive